AÖF TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ II Ünite 3-4-ÖZET

Temel Kavramlar
Günümüzde İnternette yer alan bilginin herkes tarafından
özgürce kullanılması ve değiştirilmesiyle ilgili olarak da
girişimler yerel ve küresel düzeyde artmaktadır. Bilişim
etiğinden söz edebilmek için bazı temel kavramların
bilinmesi gerekmektedir. Bunlar; bilişim, etik, ahlak ve
hukuktur.
Deontolojik kuramlar: Etik kuramlar arasında geniş bir
bakış açısına sahip olan başka kuramlar ise sonuçsalcı
olmayan kuramlardır.
İnternet Etiği
Toplumsal hayatta olduğu gibi İnternette de insanların
uymaları gereken bazı kurallar ve öğretiler vardır. İnternet
etiği olarak bilinen ve sanal ortamlarda ve sosyal ağlarda
davranış ve öğretileri tanımlayan teknik kelime ise
‘Netiket’ tir.

4.ÜNİTE
Eşzamanlı İletişim Araçları
Bilgi ve iletişim teknolojileri geliştikçe buna bağlı olarak
eşzamanlı uzaktan iletişim son derece hızlanmış ve
gelişmiştir. Eşzamanlı iletişim araçları, kaynak ve alıcının
aynı zaman diliminde bulunduğu iletişim sürecinde
karşılıklı etkileşimi sağlayan, mesaj ve geribildirimlerin
anında değişimine yardımcı olan ortamlar şeklinde
tanımlanabilir.
Teknolojinin odak noktasında yer aldığı bu araçlar,
geleneksel ve bilgisayar temelli araçlar olmak üzere iki
grupta toplanabilir. Geleneksel eşzamanlı iletişim araçları
telefon, bilgisayar temelli araçları ise anlık sohbet araçları
ve Web konferans araçlarıdır.

larak kullanılmaktadır.
• Anlık Sohbet
Anlık sohbet (Instant Messaging, IM) ve sohbet
odaları (chat rooms) sık karıştırılan iletişim
araçlarıdır. Sohbet odaları, grup iletişimi için
geliştirilmiş araçlardır. Sohbet odasına giren kişilerin
yayınladıkları mesajlar tüm üyeler tarafından görülür.
Genelde eşzamansız iletişimi içeren araçlardır. Anlık
sohbet, kişisel sohbet odasında o an çevrimiçi olan
(odada bulunan) başka biri ile iletişim kurmaya izin
veren, eşzamanlı iletişim aracıdır. Anlık sohbet büyük
ölçüde metin tabanlı gerçekleşir; ancak görsel-işitsel
mesaj gönderimine de izin vermektedir.
Anlık sohbeti gerçekleştirebilmek için öncelikle anlık
sohbet istemcisini (client) seçilmelidir. İstemci, bir
bilgisayar ve ağ sunucusu arasında bağlantıyı
sağlayan bir yazılımdır. Farklı türde anlık sohbet
istemcisi bulunmaktadır: tekli-protokol, çokluprotokol,
webtabanlı, kurumsal, mobil uygulama.
Tekli-protokol istemcileri en popülerdendir. Bu
türdeki istemciler, kendilerine üye olanlarla iletişim
kurmaya izin verirler. Çoklu-protokol istemciler ise
birden fazla anlık sohbet hesabı olanlar için idealdir.
Eşzamanlı İletişim Araçlarını Güvenli ve Etik
Kullanımı
Telefon, anlık sohbet ve Web konferans sistemleri hem
günlük hayatımızda hem de iş ve eğitim hayatımızda
önemli katkılar sağlayan araçlardır. Ancak bu araçlar
özellikle son yıllarda sıkça dolandırıcılık amacıyla da
kullanılmaktadır. Birçok masum insan maddi manevi zarar
görmektedir. Bu bağlamda eşzamanlı iletişim araçlarını
kullanırken dikkatli olmalı ve bazı güvenlik ilkelerine
uymalıyız. Bu araçları güvenli kullanabilmek için;
• Herhangi bir eşzamanlı iletişim aracı ile bize
ulaşan ‘hediye kazandınız’, ‘hesabınızda bloke
var’ ve ‘sigorta veya vergi borcunuz var’ gibi
beyanlara itibar edilmemelidir.
• Kimseyle kullanıcı kodu ve şifre
paylaşılmamalıdır.
• Tanımadığınız kişiler başta olmak üzere kimseye
ev adresi, telefon numarası, çocukların ve eşin
adı, okul ya da iş adresleri gibi kişisel bilgiler
vermemelidir.
• Kişi eklemeye yönelik gelen her mesaj hemen
kabul edilmemelidir. Tanımadığınız kişilerden
gelen Kişi Ekle mesajlarında “Bu kişinin beni
görmesini engelle” seçeneğini seçerek Kişi
listenize eklemesine izin verilmemelidir.
• Emin olmadığımız kişilere fotoğraf ya da video
gibi görüntüler göndermemelidir