ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Ünite 3 ÖZET
Son 10-15 yılda iş yeri duyguları örgüt içerisindeki
davranışları anlamak açısından yeni bir kaynak
oluşturmaya başlamıştır. Günlük yaşamın doğal bir parçası
olan duygular çalışma yaşamı içinde de oldukça önemli
bir yere sahiptir. Örneğin iş yerinde yaşanan olumlu bir
duygu bireyi iş tatminine götürürken olumsuz bir duygu
ise işini bırakma ve başka bir iş aramaya kadar götürebilir.
Duygular bilim insanları tarafından genellikle duygular ve
modlar olmak üzere ikiye ayrılarak incelenmektedir
Duygular
Duygular kişilere, nesnelere ve olaylara karşı
yaşantılarımızla kazanmış olduğumuz ve bizi davranışta
bulunmaya hazır hale getiren hislerdir. Bunun yanı sıra
duygular bireyin kendisi ile kurduğu bir iletişimdir ve
bireyin davranışları üzerinde geniş etkilere sahiptir.
Modlar ise duygusal bir durum olmasına karşın belli kişi,
obje yada olaya karşı gelişmezler
Kızgınlık; kişinin varmak istediği bir hedefe yönelik
çalışırken engellenmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Ayrıca bireyin kişiliğine yönelik saldırılarda kızgınlık ve
öfke duygularına yol açabilmektedir.
Korku ve Kaygı; korku yaşanmaktan kaçınılan bir
duygudur. İş yerinde başarısızlık ya da işten atılma
korkusu şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Diğer taraftan
tehlikelere karşı uyanık olmayı sağlama açısından ise
korkunun olumlu yönleri de bulunmaktadır. Kaygı ise
korku ile ilişkili olmakla birlikte kaynağının belli
olmaması açısından korkudan ayrılmaktadır.
Memnuniyet ve Haz; memnuniyet her şeyin yolunda
gittiğine ilişkin genel olarak yaşanan bir duygudur. Haz
ise bir amaca ulaşıldığı zaman yaşanan doyumu ifade
etmektedir.
Duygusal zeka, yaşamın duygusal yönleri ile ilgili olan
beceriler olarak ele alınmaktadır. Geçmiş dönemlerde
duygular iş yaşamında yeri olmaması gereken unsurlar
olarak düşünülürken; yeni yaklaşımlarla birlikte
duyguların iş yaşamı üzerinde etkileri daha iyi anlaşılmaya
başlanmıştır.
İş performansı, duygulardan bağımsız değildir. Başka bir
deyişle duygular ve iş performansı önemli düzeyde
birbirlerinden etkilenmektedirler. Şöyle ki iş yerinde
yaşanan bir başarısızlık olumsuz duygulara neden olabilir
ve olumsuz duygular yaşayan bireylerin de iş performansı
artabilir
Modlar veya Ruh Halimiz
Duygular daha belirgin yoğun bir nitelik taşırken modlar
bunun tersine daha yaygın bir nitelik taşır ve modların
belirginleştirilmesi ve modlara odaklanılması daha zordur.
Modlar gün içinde yaşadığımız olaylara bağlı olarak hızlı
bir biçimde değişebilme özelliğine sahiptir. Örneğin, güne
olumsuz ya da durgun bir modda başlamış olabiliriz ancak
iş yerinde aldığımız bir övgü sonucu enerjik moda
geçebiliriz. Bu çerçevede modların bireysel deneyimlere,
çalıştığımız örgütlere ve birlikte çalıştığımız insanlara
göre değişebileceği söylenebilir. Ayrıca modlar kişilik
özelliklerine bağlı olarak da değişebilmektedir.
İşle İlgili Tutumlar ve İş Tatmini
İş görenlerin sahip oldukları tutumların yöneticiler
tarafından bilinmesi, anlaşılması ve bu tutumlar
sonucunda ortaya çıkabilecek durumların kestirilebilmesi
oldukça önemlidir.
İş tatmini genel anlamı ile bireylerin işlerine karşı
geliştirdiği tutumlar olarak ifade edilmektedir. Bireyin
yaptığı işten zevk alması iş tatmininin önemli bir
göstergesidir. İş tatmini yüksek olan bireylerin mutluluk
düzeylerinin de yüksek olduğu bilinmektedir.
Değer Kuramı
Bireylerin yaşamlarında önem verdikleri her şey onların iş
tatminini etkileyebilmektedir. Değer kuramına göre eğer
bireyin istedikleri ile elde ettikleri arasında farklılık
yüksek ise birey tatminsizlik yaşar. Bu çerçevede bireyin
istedikleri ile elde ettikleri birbirine yaklaştıkça tatmin
düzeyi de artmaktadır. Ancak istemek tek başına yeterli
bir şey değildir. Örneğin, aylık 5 bin lira maaş almak
isteyen bir çalışan 3 bin liraya çalışıyorsa bu aradaki 2 bin
liralık fark tatminsizliğe neden olur demek doğru
olmayabilir. Çünkü çalışan aldığı ücrete çok fazla değer
vermiyor olabilir.
İşin Kendisi ile İlgili Tatmin
Ne tür işlerin tatmin edici olduğuna ilişkin yapılan
araştırmalar üç temel faktöre dikkat çekmektedirler. Buna
göre ilk olarak bir işin tatmin edici olabilmesi için birey
için bir anlamı olması gerekmektedir. İkinci önemli faktör
ise bireyin sorumluluk alması, yani yapılan işe kendisinin
bir katkısı olduğuna inanmasıdır. Üçüncü faktör ise
bireyin yaptığı işin sonuçları hakkındaki bilgisidir. Başka
bir deyişle bireyin bir işi ne kadar başarılı ya da başarısız
yaptığına ilişkin edindiği bilgidir.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder