AÖF TEFSİR TARİHİ VE USULÜ Ünite 3-ÖZET

TEFSİR

Kavramsal Çerçeve
Tefsir: Köken itibariyle, keşfetmek, üzerindeki örtüyü
açmak, beyan etmek gibi anlamlara gelmektedir. Kuran
tefsiri ise: kurandaki ifadelerin manevi anlamlarını ortaya
çıkarma faaliyetidir. Bu açıdan müfessirler, Arapçanın
bütün dilbilimsel unsurlarından yararlanarak ve belagatını
iyi bilerek tefsir faaliyetine başlamalıdır. Buradan yola
çıkarak, tefsir tek bir manaya ulaşma çabasıdır. Yoksa,
çelişen anlamları uzlaştırma girişimi değildir. Bu açıdan
Hazreti Peygamberden doğrudan aktarılan anektodlardan
yararlanılmaktadır.
Tevil: köken olarak aslında döndürmek anlamına
gelmektedir. Tefsir açısından ise: birden fazla anlamı
karşılayabilecek bir ayeti mevcut durumdaki kuvvetli
deliller yardımı ile alabileceği en kuvvetli manaya
döndürmek anlamına gelmektedir. Eğer bir ifadenin
anlamı tek ise, o durumda tevil yapılmaz, tefsir yapılabilir.
Tevilin Çeşitleri
İslam literatüründe üç çeşit tevil görülmektedir. Bunlar,
beyani, burhani ve irfani tevsirlerdir.1. Beyani tevil: Arap dilinin kuralları aracılığı ile
kurandaki anlamları bulma faaliyetidir. Daha
ziyade fıkıhçılar, müfessirler ve dilbilimciler
tarafından kullanılmaktadır. Bu açıdan Beyani
tefsir bir anlamda bir içtihattır. İçtihat ise bir
anlamda kuranın manalarını öznel bir açıdan
ortaya çıkarma çabasıdır. Bu açıdan beyani
teviller sorgulanabilir.
2. Burhani tevil: en önemli temsilcisi ibni rüşt’tür.
Akıl ve vahyi uzlaştırma çabası görülmektedir.
Eğer zahir anlam akılla çelişmiyorsa doğrudan
alınır. Ortada bir çelişme varsa, zahir mananın
altında yatan kuvvetli anlamlardan birisi akıl
yürütme araççılığı ile ortaya çıkarılır. Bu
anlamda beyani tevilde olduğu gibi burhani tevil
de içtihat şeklindedir.
3. İrfani Tevil: irfani Tevilde tasavvuf ehline ilham
ve kalben keşif yöntemi ile verilen bilgi sonucu
ortaya çıkmıştır. İrfani tevile ilişkin bazı
kavramların tanımı aşağıda verilmiştir.Tedebbür: Kuran’a sıkı bir şekilde odaklanarak Kuran’ı
okumaktır.
Teemmül: dış dünyada soyutlanarak ebedi ve ezeli
hakikatlere ulaşma çabasıdır.
Tefekkür: eşyanın yaratılış hikmeti ve genel anlamda
yaratılışın sırlları üzerine fikir yürütmektir.
Genel anlamıyla bakıldığında, irfani tevil kalp ile
ulaşıldığı, keşif, sezgi gibi metotlardan yararlanıldığı için
öznellik taşımaktadır. Sufilerin tefsirleri buna örnek
gösterilebilir. Burada belirtilen üç tevil türünden en
uygunu beyani tevildir. Beyani tevil aklı naklin önüne
geçirmemektedir.
Tefsir ile Tevil arasındaki Farklar
a. Tefsir Hazreti peygambere dayandığı için
kesindir, tevil öznellik barındırmaktadır
b. Tefsir lafızda, tevil ise manada olur
c. Tefsir hakikate işaret ettiği için tek bir anlam,
tevil yoruma dayandığı için birden çok anlam
olabilir
d. Tefsir hakikat aracılığı ile açık olan anlamları,
tevil ise içsel anlamları ortaya çıkarmaktadır
e. Tevil yalnızca semavi kitaplarda kullanılır, tefsir
ise diğer kitaplarda da kullanılabilir
Tercüme Çeşitleri
En genel anlamıyla Tercüme, harfi tercüme ve tevsiri
tercüme olarak ikiye ayrılmaktadır. Harfi (lafsi)
tevsirlerde, orijinal dildeki söz dizimi korunarak birebir
tercüme yapılır. Ancak bu belagatten dolayı Kuran
tercümesinde yapılamamaktadır. Çünkü anlamsal açıdan
yanlışlıklara yol açabilmektedir. Bu açıdan kuranın
belagati, fesahati, ve icazı göz önüne alınarak tam bir harfi
tercümesinin yapılması mümkün değildir.

Müfessirliğin Kriterleri
Müfessir olabilmek, öncelikle sağlam bir inanca ve itikada
sahip olmakla mümkün olacaktır. Bunun dışında temiz bir
niyetle çıkılması gerekmektedir. bunların dışında: Suyuti;
lügat, nahiv, sarf, iştikak, meânî, beyân, bedîî, Kırâat,
kelâm, fıkıh usûlü, esbâb-ı nüzûl, nâsih-mensûh, fıkıh,
hadis, mevhibe (ilham) ilmine âşina olunmasını da şart
koşmaktadır. Bunun dışında tefsir için diğer bilimlere ve
Arap dilinin inceliklerine hakim olmak gerekmektedir